Crna Gora je prepoznata po poljoprivredi koja je zasnovana na znanju i inovacijama, razvija se na principima održivosti, čuva tradiciju i vrijednosti sela, upotpunjuje ljepotu crnogorskog pejzaža i čini osnovu za lanac vrijednosti hrane, koji potrošaču nudi široku paletu autentičnih proizvoda.
Poljoprivreda je sektor koji ima višestruku ulogu u razvoju društva i ekonomije Crne Gore. Njen ekonomski značaj ogleda se u visokom doprinosu BDP-u (preko 7%). Na porodičnim poljoprivrednim gazdinstvima angažovana je gotovo četvrtina ukupno zaposlenih u zemlji, što je čini ključnom u održivom razvoju i ublažavanju depopulacije seoskih područja, ali i očuvanju tradicije. Generalno je osnova za cjelokupan lanac vrijednosti hrane (prehrambenu industriju i povezane sektore). Poljoprivredu u Crnoj Gori karakteriše raznovrsnost proizvodnje po regionima, odnosno raznolikost agroekoloških i klimatskih uslova koja omogućava raznolikost gajenih biljnih i životinjskih vrsta. Takođe, karakteriše je i postojanje velikog broja autohtonih vrsta i sorti biljaka (2.883 biljne vrste - 25% evropske flore na 0,14% teritorije Evrope) i stočarskih rasa pogodnih za prilagođavanje uslovima komercijalne proizvodnje. Nacionalna poljoprivreda izrazito je komplementarna s drugim prioritetnim sektorima, a posebno sa turizmom kao pokretačem svih vidova agroturizma i zdravstvenog turizma kroz prezentovanje tradicionalne gastronomije u kontekstu turističke ponude.
Specifične razvojne mogućnosti nacionalne poljoprivrede i na nju naslonjenog lanca vrijednosti hrane ogledaju se u: 1) generisanju nove vrijednosti održivim korišćenjem lokalnih sirovina; 2) spoju tradicije u proizvodnji prehrambenih proizvoda sa inovativnim tehnologijama; 3) razvoju palete lokalnih proizvoda za poboljšanje ukupne turističke ponude; 4) povoljnim uslovima za organsku proizvodnju u skladu sa opredjeljenjem Crne Gore za koncept ekološke države; i 5) očuvanje životne sredine, biodiverziteta i pejzaža.
Nacionalne naučnoistraživačke institucije imaju na raspolaganju profesionalan kadar i opremu neophodnu za primijenjena istraživanja u poljoprivredi. Takođe, raspolažu bogatim bazama podataka vezanim za autohtone biljke i životinje. Ozbiljan kapacitet za istraživanje i inovacije u poljoprivredi može se naći i u privrednom sektoru, naročito u industriji vina koja postiže rezultate svjetske klase.
FOKUSNA PODRUČJA I TEHNOLOGIJE |
|
POSTOJEĆA |
SA POTENCIJALOM |
|
|
REPREZENTATIVNI PROGRAM
|
|
Naziv: |
Biomapiranje i inženjering (BMI) |
|
Program će se realizovati sa ciljem očuvanja biodiverziteta i ekonomske valorizacije biološkog potencijala autohtone flore i faune Crne Gore radi kreiranja inovativnih poljoprivrednih proizvoda. Njihova specifičnost i prilagođenost lokalnim geografsko-klimatskim uslovima može da obezbijedi prepoznatljivost i konkurentnost na međunarodnom tržištu, uz poštovanje najsavremenijih stručnih standarda. Program će biti usmjeren na: ISTRAŽIVAČKE KOMPONENTE:
INOVACIONE KOMPONENTE:
|
|
Listu projekata vezanih za S3.me prioritetnu oblast ODRŽIVA POLJOPRIVREDA I LANAC VRIJEDNOSTI HRANE koji se implementiraju na nacionalnom nivou pogledaj OVDJE.
Sve aktuelnosti vezane za S3.me prioritetnu oblast ODRŽIVA POLJOPRIVREDA I LANAC VRIJEDNOSTI HRANE pogledaj OVDJE.
Uključi se ili započni diskusiju vezanu za S3.me prioritetnu oblast ODRŽIVA POLJOPRIVREDA I LANAC VRIJEDNOSTI HRANE OVDJE.
Konkursom za dodjelu grantova za inovativne projekte biće podržani inovativni projekti u skladu sa prioritetim oblastima utvrđenim u Strategiji pametne specijalizacije (2019-2024), kako slijedi:
Ovaj centar izvrsnosti je istraživačko-inovativni program koji je otpočeo s realizacijom u januaru 2020, a po osnovu apliciranja na konkurs Ministarstva nauke Crne Gore.
Cilj InnoFood projekta je podsticanje inovativnog razvoja prehrambenog sektora, koristeći resurse prirodnog biodiverziteta i potencijale domaćeg sektora proizvodnje hrane.
Glavni cilj projekta je razvoj NOVOG mobilnog analitičkog instrumenta, tipa selektivnog hromatografa, za brzo, povoljno i pouzdano određivanje antioksidantne aktivnosti u prehrambenim proizvodima i pićima. Sadržaj i aktivnost antioksidansa je striktno povezana sa kvalitetom i poreklom proizvoda zbog čega može poslužiti kao jedan od kriterijuma za kontrolu njihovog kvaliteta.
Osnovni cilj Projekta je da se na mediteranskom dijelu teritorije Crne Gore (crnogorsko primorje i zetsko - bjelopavlićka ravnica) identifikuju stabla (žbunovi) divljeg šipka (nara) čiji plodovi po svojim fenotipskim karakteristikama nadmašuju plodove ostalih stabala (žbunova). Ove karakteristike su: krupnoća ploda, obojenost kore, krupnoća i obojenost zrna, elastičnost kore, odnos jestivog i ne jestivog dijela (randman), % soka i kvalitet soka.
Kako da se suzbiju bolesti vinove loze i da se dobijene metode dalje nadograđuju i koriste na sličan način i za suzbijanje drugih bolesti poljoprivrednih kultura, ishod je koji se očekuje od BIOEXTRA Projekta.
Među najznačajnijim oboljenjima vinove loze u Crnoj Gori su plamenjača vinove loze (Plasmopara viticola) i crna pjegavost vinove loze (Phomopsis viticola). Kroz ovaj Projekat su do sada dobijene aktivne supstance koje posjeduju fungicidnu aktivnost prema navedenim prouzrokovačima bolesti vinove loze.
Ministarstvo nauke poziva naučnoistraživačke ustanove i inovativne organizacije da se prijave na konkurs za uspostavljanje novih centara izvrsnosti u Crnoj Gori. Vlada Crne Gore je u svom Programu prioriteta u tekućem mandatu postavila cilj da uspostavlja nove centre izvrsnosti koji bi bili pokretači naučne djelatnosti i jezgra razvojnih i inovativnih aktivnosti u zemlji u perspektivnim oblastima za Crnu Goru.
