Crna Gora je prepoznata kao regionalno energetsko čvorište sa visokim stepenom iskorišćenosti obnovljivih izvora energije i mineralnih sirovina na principima cirkularne ekonomije i održive životne sredine.
Crna Gora ima veliki potencijal u obnovljivim izvorima energije. Hidroenergija obezbjeđuje dvije trećine ukupne proizvodnje energije u zemlji, ali je svega 17% teoretskog hidroenergetskog potencijala do sada eksploatisano. Vjetro-energija ima značajan potencijal za zone sa velikom brzinom vjetra (iznad 7 m/s). Snaga proizvedena od vjetra može da dostigne do 25% (925 GWh) godišnje potrošnje energije na nacionalnom nivou. S obzirom da je u Crnoj Gori postavljena vjetroelektrana na do sada najvišoj nadmorskoj visini u Evropi, može se reći da se zemlja pozicionirala kao testno okruženje za primjenu ovih tehnologija u ekstremnim uslovima. Energija sunca je vrlo perspektivna, jer prosječan broj sunčanih sati u Crnoj Gori prelazi 2.000 sati godišnje, odnosno 2.500 sati godišnje u priobalnoj regiji. Takođe, postoje značajni potencijali za korišćenje drvnog otpada kao izvora energije.
Crna Gora se opredijelila da u rastu i razvoju energetskih i industrijskih kapaciteta obezbijedi usklađenost razvojnih potreba sa standardima ekološke i prostorne zaštite. Opredjeljenje Crne Gore u sektoru energetike je povećanje udjela korišćenja energije iz obnovljivih izvora, sa posebnim fokusom na održivi razvoj sektora. Realizovani su ili se realizuju brojni projekti - izgradnja mini-hidroelektrana, dvije veće farme vjetroektrana i velika solarna elektrana. Takođe, instaliran je podvodni elektoroprenosni kabl koji povezuje elektroenergetske sisteme Crne Gore i Italije, što omogućava da se zemlja pozicionira kao regionalno energetsko čvorište. Ekonomična, ekološki prihvatljiva i pouzdana proizvodnja, prenos i upotreba električne energije, kao i način optimalnog upravljanja, postaju glavni izazovi savremenog elektroenergetskog sektora u Crnoj Gori.
Sektor prerađivačke industrije generiše ili je generisao značajne količine industrijskog otpada sa velikim upotrebnim potencijalom. Najveći upotrebni potencijal u strukturi industrijskog otpada imaju elektrofilterski pepeo, crveni mulj, šljaka, metalna prašina i drvni otpad. Radi korišćenja predmetnog potencijala otpada potrebno je odraditi njegovu karakterizaciju (utvrditi fizičke, geohemijske i dr. karakteristike), a zatim izvršiti izbor i unapređenje tehnologija za upravljanje otpadom u skladu sa principima cirkularne ekonomije.
Na nacionalnom nivou u akademskoj zajednici postoje institucije sa tradicijom istraživanja u sektorima energetike i razvoja industrijskih materijala. Ove institucije sada ulažu napore u savladavanje novih tehnologija vezanih za obnovljive izvore energije (pored tradicionalne hidroenergije) i recikliranje otpada. U sektoru energetike u fokusu inovativne djelatnosti je optimizacija energetskih sistema i novi načini skladištenja energije, što je vrlo važno za energetske sisteme koji zavise od obnovljivih izvora, kao što je crnogorski, jer ti izvori ne garantuju kontinuitet snabdijevanja. U sektoru razvoja industrijskih materijala u fokusu inovativne djelatnosti je proizvodnja građevinskih materijala i adsorbenata od industrijskog otpada. U privredi ima ambicioznih malih i srednjih preduzeća angažovanih u razvoju novih tehnologija vezanih za ove sektore.
FOKUSNA PODRUČJA I TEHNOLOGIJE |
|
POSTOJEĆA |
SA POTENCIJALOM |
|
|
REPREZENTATIVNI PROGRAMI
|
|
Naziv: |
Obnovljivi izvori energije i energetska efikasnost |
|
Program će imati za cilj povećanje upotrebe obnovljivih izvora električne energije i energetske efikasnosti u potrošnji, a fokusiraće se na inovativna tehnička rješenja za proizvodnju, distribuciju, optimizaciju i potrošnju električne energije. Program obuhvata: ISTRAŽIVAČKE KOMPONENTE:
INOVACIONE KOMPONENTE:
|
|
Naziv: |
Cirkularna ekonomija |
|
Cilj Programa je jačanje industrijske konkurentnosti Crne Gore kroz reciklažu industrijskog otpada, odnosno tehnogenih mineralnih sirovina (crveni mulj, leteći pepeo, livačka šljaka i pepeo, flotacijska jalovina i sl.) ekstrakcijom rezidualnih sirovina velike ekonomske vrijednosti i/ili transformacijom u nove materijale prikladne za industrijsku upotrebu. Polazeći od uspješnih primjera proizvodnje u svijetu koji generišu konkurentan proizvod uporedo sanirajući problem industrijskog otpada, Program se fokusira na: ISTRAŽIVAČKE KOMPONENTE:
INOVACIONE KOMPONENTE:
|
|
Listu projekata vezanih za S3.me prioritetnu oblast ODRŽIVI I ZDRAVSTVENI TURIZAM koji se implementiraju na nacionalnom nivou pogledaj OVDJE.
Sve aktuelnosti vezane za S3.me prioritetnu oblast ODRŽIVI I ZDRAVSTVENI TURIZAM pogledaj OVDJE.
Uključi se ili započni diskusiju vezanu za S3.me prioritetnu oblast ODRŽIVI I ZDRAVSTVENI TURIZAM OVDJE.
Konkursom za dodjelu grantova za inovativne projekte biće podržani inovativni projekti u skladu sa prioritetim oblastima utvrđenim u Strategiji pametne specijalizacije (2019-2024), kako slijedi:
Ideja za projekat "Proizvodnja litijum perhlorata" nastala je imajući u vidu veliki značaj i upotrebu litijuma i njegovih jedinjenja u mnogim segmentima današnje moderne industrije. Litijum-perhlorat je veoma atraktivno jedinjenje i skoro ne zamjenljivo u mnogim tehničkim poljima (npr. proizvodnja litijum-jonskih baterija).
Rješavanje pitanja zbrinjavanja industrijskog otpada predstavlja jedan od najvećih izazova u oblasti zaštite životne sredine, stoga Projekat NEWMAT ima za cilj ispitivanje mogućnosti valorizacije industrijskog otpada (elektropećne troske i elektropećne prašine) koji se generiše kao rezultat proizvodnje čelika u elektropećima.
Ministarstvo nauke poziva naučnoistraživačke ustanove i inovativne organizacije da se prijave na konkurs za uspostavljanje novih centara izvrsnosti u Crnoj Gori. Vlada Crne Gore je u svom Programu prioriteta u tekućem mandatu postavila cilj da uspostavlja nove centre izvrsnosti koji bi bili pokretači naučne djelatnosti i jezgra razvojnih i inovativnih aktivnosti u zemlji u perspektivnim oblastima za Crnu Goru.
